De buitenruimte van De Koepel is te zien als een tuin voor de wijk. Er is nu weinig openbaar (verblijfs-)groen in omgeving aanwezig, het openen van de gevangenismuren biedt de prachtige kans dat te veranderen. Het terrein van de Koepel wordt toegankelijk en uitnodigend voor de buurt.
Het idee voor de inrichting is die van een Hortus Conclusus: de omsloten tuin. Vanzelfsprekend vormt de monumentale gevangenismuur hiervoor de basis. De muur geeft het terrein een bijzonder karakter en is beeldbepalend voor de omgeving. De inrichting heeft daarbij meer het karakter van een tuin dan een park. Daarmee biedt de locatie een waardevolle aanvulling op de omgeving met Arnhems Buiten. De Hortus Conclusus vormt een groene oase, die zowel besloten en intiem, als verbonden en gemeenschappelijk is.
Het plan is opgebouwd als vier schillen die in elkaar passen, elk met eigen betekenis en van functionele waarde. Van muur naar carré naar hof naar boomgaarden. De cultuurhistorisch waardevolle muur definieert de plek en zorgt tegelijk voor een rustig woongebied. Daarbinnen is een carré met woningen geplaatst , doorsneden door het historisch assenkruis van de Koepel, wat tegelijk een groen hof realiseert. Het hof binnen het carré zorgt voor lucht in het plan en geeft de benodigde afstand en zicht op de Koepel. In het hof liggen kleurrijke boomgaarden, waar diverse verbijzonderingen en activiteiten in opgenomen zijn. De marge rond de boomgaarden geeft de woningen hun privacy.
De lommerrijke tuin bestaat uit een hof met een drietal boomgaarden in één stijl: het hof kent een tapijt van gras bestaand uit een ‘buffer’ zone met gemaaid gazon met daarbinnen een omlijste boomgaard vol bloemrijk grasland. De belijning verwijst naar de traditionele Hortus Conclusus maar kent een versimpeld, eigentijds accent. De drie boomgaarden hebben elk een onderscheidende verbijzondering denk aan een pad beëindigd tot zitje, een glijbaan met loper, of een kruising met picknick ensemble.
De fruitbomen markeren de tuinen doordat ze in een strak ritme geplant staan. Ze markeren ook de seizoenen: volop bloesem in de lente en fruit in de herfst. Zo nodigen de boomgaarden uit tot participatie. Samen met buurtgenoten kan het fruit worden geoogst en verwerkt tot bijvoorbeeld cider. Ook zou er geholpen kunnen worden met snoeien, hetgeen de betrokkenheid èn de extra zorg voor de fruitbomen ten goede komt.
Het lommerrijke Lusthof van Lombok oogt uitnodigend, zowel bewoners als gasten kunnen er prettig vertoeven. Buiten de hoven op de groene hellingen staan nog enkele los gestrooide bomen, die verzachten de overgang tussen gebouw en terrein.
Als sluitstuk van het historische assenkruis ligt aan de westzijde een kleine steile (speel)- tuin. Deze plek werkt als intermediair tussen de hoven en de bebouwing.
Om het effect van een omsloten groen ensemble verder aan te zetten, wordt de binnenzijde van de gevangenismuur vergroend. Met respect voor de monumentale waarde worden (gedeeltelijk) klim- en kruipplanten aangebracht die de hoge muur verzachten en de lokale biodiversiteit verhogen. Positieve neveneffecten zijn geluidsdemping en temperatuurverlaging.
De nieuwbouw aan de zuidzijde wordt van de ‘straat’ gescheiden door middel van een verhoogde plint, een soort Delftse stoep. De straat zelf bestaat uit een (geklinkerde) rijbaan van 4.5m met een smalle loopstrook (1.5m). Haaks, in een lange strook tussen de muur en de rijbaan wordt geparkeerd door bewoners. Waar mogelijk staan bomen ingepast, ter onderbreking en ‘verzachting’ van deze parkeerzone. Het uitzicht van de woningen wordt daarmee aangenamer.
De woonstraat zal zich nader aansluiten op een deels roodbruine (parkeren) en voornamelijk zandgele kleurstelling, zoals ook in de aangrenzende buurtstraten gehanteerd wordt.
De loper rond de historische gebouwen schakelt de reeks van hoven en terrassen aaneen. De beide terrassen worden gemarkeerd door een verbijzondering in de bestrating met klinkers toe te passen. Het voorplein verandert in een sfeervol buurtplein en vormt de entree naar het hotel. Door hier bijvoorbeeld ook bomen in potten te plaatsen, wordt verblijven op dit karakteristieke plein veraangenaamd.
Het terras rondom de Kapel ligt verlaagd vanaf de loper en ingeklemd tussen de nieuwe woningen en de boomgaarden. Deze plek is bovendien goed te bereiken (voor de buurt) vanaf de Alexanderstraat middels een doorbraak in de muur en een nieuwe trap.
Een derde terras ligt op de kopse kant van de voormalige vrouwengevangenis. Er is hier uitzicht op de steile tuin en de flankerende groene hoven.
De uitstraling van het terrein en de historische bebouwing vragen om de toepassing van hoogwaardige materialen zoals gebakken klinkers en natuursteen voor banden. We sturen zoveel mogelijk aan op hergebruik van de bestaande bestrating.
Verlichting Koepelgevangenis
De verlichting van de Koepelgevangenis in Arnhem is een co creatie van IC3T en Live Projects . Beide bedrijven zijn actief in verlichting, audio, ICT, (streaming) video, elektra, domotica en passen jarenlange ervaring toe in zeer diverse omgevingen (onder andere horeca, overheden, sportbedrijven, kerken, vakantieparken, particulieren, scholen, popzalen en studio’s)
Voor deze eervolle opdracht hebben IC3T en Live Projects nauw samengewerkt met de EHM Group om het (licht)plan volledig uit te werken en vervolgens het hele project van A tot Z uit te voeren. Dit betreft onder andere de aanleg van benodigde elektra, het ontwerp van de montagebeugels, de complete voor en eind montage, de complete licht-programmering en de realisatie van een gebruiksvriendelijke bedienpost.
De Koepel Arnhem 