Stedenbouw, programma en invulling Koepel

Om ruimte te maken tussen de monumentale gebouwen en de ringmuur wordt alle nieuwbouw uit de periode 2000-2005 gesloopt (bouwdelen F, H & I). Deze zeer gesloten gebouwen zijn zeer specifiek ontworpen en gebouwd als gevangeniscomplex en slecht verenigbaar met een stedelijk woonprogramma. Transformatie van deze gebouwen past niet binnen het karakter een open en stedelijk woongebied te willen realiseren. Teneinde een goede aansluiting te realiseren tussen het zuidelijke deel van het terrein en het hoger gelegen noordwestelijk deel wordt de éénlaagse uitbouw rondom bouwdeel G geamoveerd. 

Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.

Het dienstengebouw bestaat uit een drie laags hoofdvolume met zadeldak en een u-vormige lage uitbouw aan de westzijde. Tussen de gesloten uitbouw en het hoofdvolume zat oorspronkelijk een open plaats waarop deze ruimte ook waren georiënteerd. We stellen voor om de zeer gesloten aanbouw als ook de overkapping van de buitenplaats te laten vervallen. Het gebouw opent zich zo meer op zijn omgeving en de mooie binnen gevel van het hoofgebouw wordt nu de frontgevel.  

Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.
Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.

Het woningaanbod in de directe omgeving van het complex wordt gedomineerd door kleine appartementen, beneden- / bovenwoningen, grote herenhuizen en kleine sociale huurwoningen. De voorgestelde invulling bestaat uit een gevarieerd programma aan woningtypes die een aanvulling vormen op het bestaande aanbod in de wijk.

Buiten de ringmuur, langs de Wilhelminastraat, worden in de zogenoemde wachters 18 compacte starters appartementen gerealiseerd met een gemeenschappelijke tuin. 

Binnen de ringmuur bevinden zich aan de zuidzijde grondgebonden stadswoningen van 3 lagen. Hierin zijn een drietal typen te onderscheiden: 

Het basistype met privéterras grenzend aan de gemeenschappelijke tuin. Een ruime eengezinswoning met de mogelijkheid 5 slaapkamers te realiseren.

Een type met de primaire woonlaag op de eerste verdieping met tuin grenzend aan de ringmuur (langs de westzijde van het complex). Deze ruime eengezinswoningen met tuin heeft een verassende indeling welke mogelijkheden biedt voor een werk- of hobbyruimte op de begane grond.

Een compacter type aan weerszijde van de kapel met buitenruimte in de vorm van een loggia of dakterras. Geschikt voor starters en/of senioren. 

Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.

De gemeente stelt als voorwaarde om medewerking te verlenen aan de bestemmingsplanwijziging om ook sociale woningbouw op te nemen. De 18 appartementen aan de Wilhelminastraat worden appartementen in de categorie sociale huur. Dit betreffen 2-kamer starters appartementen met een oppervlak van 50 m². Hiermee worden 18 sociale huurwoningen gerealiseerd op een totaal programma van 63 woningen. Dit betreft een aandeel van 29% aan sociaal woningbouwprogramma.

Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.

In de noordwest hoek van het terrein bevinden zich grote terrasappartementen die op het zuiden zijn georiënteerd met parkeergelegenheid achter/onder het gebouw (V). Deze levensloopbestendige appartementen zijn met name bestemd voor senioren en variëren in grootte van ca. 100 tot 140m². De bovenste lagen hebben bovendien een waanzinnig uitzicht over de Rijnvallei.

Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.
Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.

Het is de opgave bij de transformatie om binnen de ruimtelijke en architectonische kwaliteiten, meerwaarde toe te voegen. Met de juiste ingrepen zal het monument worden versterkt en de nieuwe functie optimaal worden gefaciliteerd. De nieuwe functie is de eerste stap. De gekozen hotelfunctie ligt in zijn ruimtevraag en organisatie dicht bij de oorspronkelijke gevangenisfunctie. Beide functies gaan in de basis uit van een groot aantal kleinere ruimten met daarnaast grotere centrale voorzieningen. Beide gevangenen of gasten ervaren immers het verblijven in een kleine cel en ondergaan de overrompelde ruimtelijkheid van de koepel. De historisch licht sarcastische bijnaam ‘Hotel de Houten Lepel’ wordt realiteit. 

Het respecteren van een gebouwstructuur is de basis van een goede transformatie. De functie volgt zo maximaal mogelijk de structuur. Zo zal in de koepel de cellenstructuur op enkele uitzonderingen na volledig in tact worden gelaten. 

In contrast met deze kleinste eenheid van de cel staat de grote ruimte van de koepel. De al eerder omschreven ruimtelijke ervaring blijft intact. Dit geldt ook voor de routing die werd afgelegd door de gevangenen.  

De buitengevels van het complex omgrenzen het totale ensemble en geven het complex zijn beslotenheid. De randen van het de gevangenis met de ringmuur en de ‘kasteel’-torens zullen deze functie van een meer besloten gebied blijven bewaken. 

Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.

Het hotel in de koepel richt zich op de gevangenis beleving. Je komt er overnachten voor een ‘nachtje in de cel’ maar natuurlijk ook om het gebouw te ervaren. Freedom Hotel BV zal gaan bestaan uit 137 kleine 2-sterren kamers op de hostel/hotelmarkt. De schatting is, gezien het unieke karakter van het project, dat er grof genomen 75 kamers kunnen worden gevuld met nieuwe markten zoals: familiediners, reünies, zakelijke bijeenkomsten met overnachting en Leisure weekenden gecombineerd met activiteiten in het gebouw. De overige 62 kamers zullen worden toegevoegd aan het bestaande aanbod gericht op het lage segment. Op die manier zullen er 62 kamers op de hotelmarkt bij komen. Een beperkt aantal wat de hotelmarkt goed kan opvangen met dit unieke karakter.

Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.

De centrale koepelruimte zal een levendige plek zijn met een gezellig restaurant/co-working en gelegenheid om bijeenkomsten te houden voor bedrijven. In de onderste ring komen in de cellen werkplekken voor startups. De centrale ruimte kan dienst doen als vergaderlocatie of een grotere bijeenkomst faciliteren. In het restaurant wordt ontbeten, geluncht en gedineerd. Ook voor mensen vanuit de omgeving is het hotel geopend. We willen juist de Koepel weer openstellen voor gasten van buitenaf. De gevangenis is een zeer imposant gebouw waarin iedereen graag zijn of haar ogen uitkijkt.

Klik op bovenstaande afbeelding om te vergroten.

De centrale koepelruimte zal een levendige plek zijn. Naast de logistiek van het hotel zijn hier ook de receptie, werkplekken en loungeruimten gelegen. Gezien de beperkte grootte v

De ruimten die gelegen zijn aan het voorplein zijn bestemd voor kleinschalige ondersteunende voorzieningen. Hierbij valt te denken aan kleine horeca met een terras, kleine commerciële ruimten of ambachtelijke winkeltjes. Deze voorzieningen kunnen zich richten op de hotelgasten als ook de wijkbewoners. Het voorplein zelf zal daarmee ook een verblijfskwaliteit krijgen waar gasten en wijkbewoners elkaar kunnen ontmoeten. In de noordoost hoek van het terrein komt er voor de hotelgasten en personeel een parkeervoorziening van 126 parkeerplaatsen. Aan deze zijde is er in de noordelijke toren van de koepel een tweede toegang gelegen. Deze toegang is ook direct gelegen aan de bevoorradinghof voor de Koepel.

FREEDOM HOTEL zal naar verwachting rond 2023/2024 haar deuren openen.